Дзики сабака дзинга, альбо аповесць пра першае каханне (на белорусском языке)   ::   Фраерман Рувим

- Я спяшалася дадому, - сказала яна, - як я сумавала па табе, дачушка.

Яна агледзела дачку доўгiм i ўважлiвым позiркам. Спачатку зiрнула на валасы - яны выгаралi i сталi падобныя на сталь, потым паглядзела ў твар - ён быў гарачы i скура пацямнела ад загару.

"Вiдаць, ёй было добра ў лагеры", - падумала мацi.

Затым мацi зiрнула на ногi i здзiвiлася, што Таня сядзiць босая. Толькi цяпер заўважыла мацi непарадак: падушкi валялiся на падлозе, ложак быў памяты i на ложку лiст i капэрта.

I позiрк яе вачэй, якi Таня так баялася патрывожыць сваёй ласкай, патух сам сабой, нiбыта вецер, наляцеўшы раптоўна, замуцiў яго яснасць. У iм з'явiлiся неспакой, няўпэўненасць, трывога. Нават прытворства знайшла ў iм Таня. Iнакш навошта мацi так павольна збiрае з падлогi падушкi i наводзiць парадак на ложку?

- Ты прачытала гэта без мяне, Таня? - цiха спытала мацi.

Таня моўчкi апусцiла галаву.

- Ты павiнна радавацца, Таня.

Але i гэтым разам Таня прамаўчала.

А мацi цярплiва чакала.

- Мама, гэты хлопчык мой брат? - запытала Таня.

- Не, - адказала мацi. - Ён чужы. Гэта пляменнiк Надзеi Пятроўны. Але ён гадаваўся ў iх, i тата яго любiць i шкадуе, бо ў хлопчыка няма нi бацькi, нi мацi. Тата - добры чалавек. Я заўсёды казала табе пра гэта.

- Дык ён мне чужы, ён нават мне не брат, - сказала Таня, яшчэ нiжэй нахiлiўшы галаву.

Мацi ласкавым рухам падняла яе галаву i пацалавала два разы ў твар.

- Дачушка, любая, мы з табой яшчэ пагаворым. Мы пра ўсё пагаворым. Ты сустрэнеш iх, Таня, i ўбачыш сама. Бацька будзе рады. Ты ж пойдзеш на прыстань, праўда?

- А ты, мама?

Але мацi адвярнулася ад яе ўважлiвых вачэй.

- Не, Таня, я не змагу. Ты ж ведаеш, як мне заўсёды некалi.

I, адвярнуўшыся, яна не ўбачыла, а толькi адчула, як Таня схавала галаву пад яе слабую руку i моцна прытулiлася да яе.

- Мамачка, я люблю толькi цябе. Я буду толькi з табой. I нiхто не патрэбны мне болей. Я не пайду сустракаць iх.

IV

Як нi дзiўна, але кветкi, што Таня пасадзiла на градцы, яшчэ жылi ў тую ранiцу, калi павiнен быў прыехаць бацька. Цi то жвавая ручаiнка, што лiлася з дзежкi, так добра напаiла iх каранi, цi то яны былi проста жывучыя, як многiя кветкi на Поўначы, якая не дае iм паху, але пакiдае доўгае жыццё, - ва ўсякiм разе яны трымалiся на высокiх ножках, калi Таня ўбачыла iх. Яна вырашыла iх нiкому не аддаваць.

Таня прагнала качку, што сядзела мiж кветак на градцы, i паглядзела ўгору на драўляную каланчу. Яна панавала над гэтым горадам, дзе ў дварах на зары спявалi лясныя птушкi. На каланчы яшчэ не ўзнялi сiгнальны сцяг. Значыць, парахода яшчэ не было. Ён мог i спазнiцца. Але Таня не цiкавiлася сцягам. Яна зусiм не збiралася на прыстань. А калi яна i перавязала свае тонкiя валасы стужкай i апранула самую лепшую сукенку, то гэта магло быць з прычыны сённяшняга свята: пачынаўся новы навучальны год.

Але да школы яшчэ шмат часу!

Чаму ж яна ўстала так рана?

"А што рабiць, калi не спiцца", - адказала б яна мацi, калi б тая прачнулася ад рыпу дзвярэй у доме.

"Ну што ж мне рабiць, - паўтарыла б яна, - калi сёння я не магу заснуць".

Але цi прыйдзе нарэшце той параход? Цi iснуе ён на самай справе? Або, можа, гэта прывiд, для якога ў свеце няма месца i няма часу, i якi плыве зараз, магчыма, па iншай рацэ, i iншы туман стаiць за яго кармой?

На дварэ было таксама туманна. Галiны бярозы яшчэ блiшчалi кроплямi начной вiльгацi, ствол быў сыры - дрэва яшчэ не прачнулася.

Вельмi рана выйшла Таня з дому, надзвычай рана. Але ўжо чулiся крокi ў завулку, нехта топча траву, ходзiць па зямлi. Хтосьцi спяшае ўжо на прыстань. Можа, гэта брат iдзе сустрэць сястру, цi бацька абняць сына, цi звычайны рыбак чакае з параходам вестак? А можа быць, гэта Фiльку не церпiцца апошнi раз перад школай палавiць ля прыстанi яршоў.

Таня апусцiлася на лаўку ля варот.

Яна прыслухоўвалася.