Тамтэй (на белорусском языке)   ::   Де Мопассан Ги

Што вы ў iм бачыце?

Яна адказала:

- Я бачу свайго кузена.

- Што ён робiць?

- Ён падкручвае вус.

- А цяпер?

- Ён дастае з кiшэнi фотакартку.

- Хто на здымку?

- Ён сам.

Гэта была праўда! I здымак гэты я атрымаў у той самы вечар, у гатэлi...

- Якi ён на гэтым партрэце?

- Ён стаiць з капелюшом у руцэ.

Яна i праўда глядзела на картку, на кавалак белага кардону, як у люстэрка.

Напалоханыя жанчыны ўсхапiлiся: "Досыць! Даволi! Хопiць!"

Але доктар загадаў: "Заўтра вы ўстанеце а восьмай гадзiне, пойдзеце ў гатэль да вашага кузена i папросiце, каб ён вам пазычыў пяць тысяч франкаў, якiя чакае ад вас муж i якiя ён ад вас патрабуе на сваё чарговае падарожжа". Пасля ён яе абудзiў.

Вяртаючыся ў гатэль, я думаў пра гэты дзiўны сеанс, i мяне апаноўвала сумненне. Маёй кузiне я верыў, бо ведаў яе з дзяцiнства, i яе выключная сумленнасць была вышэйшая за ўсе падазрэннi, а вось доктар, магчыма, быў махляром. Цi не схаваў ён у руцэ ў кузiны, калi яна спала, акрамя вiзiтнай карткi яшчэ i люстэрка? Прафесiйныя фокуснiкi здатныя яшчэ i не на такое.

Я вярнуўся i лёг спаць.

А ўранку, а палове дзевятай, слуга пабудзiў мяне i сказаў:

- Панi Сабле хоча неадкладна з вамi пагаварыць.

Я хутка адзеўся i сустрэў яе. Яна села. Вельмi хвалюючыся, апусцiўшы вочы, не здымаючы вуалi, яна сказала:

- Мой дарагi кузен, я прашу зрабiць мне вялiкую ласку.

- Якую, мая кузiна?

- Мне вельмi няёмка вам пра гэта казаць, i ўсё ж трэба. Мне патрэбныя, вельмi патрэбныя пяць тысяч франкаў.

- Вам?

- Ага, мне цi, правiльней, майму мужу, гэта ён папрасiў мяне iх знайсцi.

Я быў так уражаны, што здолеў толькi нешта прамармытаць у адказ. Цi не насмiхаюцца яны з мяне разам з гэтым доктарам Паранам, можа, усё гэта звычайны жарт, падрыхтаваны загадзя i вельмi добра праведзены.

Але калi я ўважлiва на яе паглядзеў, усе мае сумненнi развеялiся. Яна дрыжала ад страху, учынак гэты быў ёй вельмi балючы, яна была гатовая расплакацца.

Я ведаў, што яна даволi багатая, i сказаў:

- Як гэта ваш муж не мае на свае патрэбы пяць тысяч франкаў? Ну, падумайце самi. Цi вы верыце, што ён даручыў вам папрасiць iх у мяне?

Яна нейкi час вагалася, быццам шукала ў сваёй памяцi, пасля адказала:

- Я веру.

- Ён вам напiсаў?

Яна зноў задумалася. Я здагадаўся пра пакутлiвыя намаганнi яе розуму. Яна не ведала. Яна ведала толькi, што павiнна пазычыць у мяне пяць тысяч франкаў мужу.

I яна наважылася зманiць.

- Ага, ён мне напiсаў.

- Калi ж гэта? Учора вы мне нiчога пра гэта не казалi.

- Я атрымала лiст сёння ранiцай.

- Вы можаце мне яго паказаць?

- Не... не... не... у iм ёсць iнтымныя рэчы... вельмi асабiстыя... я... я спалiла яго.

- Тады, значыцца, у вашага мужа ёсць даўгi.

Яна трохi падумала i сказала:

- Я не ведаю.

I я нечакана заявiў:

- Справа ў тым, што ў гэты момант у мяне няма пяцi тысяч франкаў, мая дарагая кузiна.

У яе з грудзей вырваўся пакутлiвы крык.

- О! О, я прашу вас, прашу вас, знайдзiце iх...

Яна вельмi расхвалявалася i сашчапiла рукi, быццам папраўдзе ўпрошвала мяне! Я адчуў, як змянiўся тон яе голасу. Яна плакала, гаварыла запiнаючыся, яна пакутавала пад уладай няўмольнага загаду.

- О! Я прашу вас... каб толькi ведалi, як я пакутую... яны патрэбныя мне сёння.

Я злiтаваўся над ёй.

- Зараз яны ў вас будуць, я вам прысягаю.

Яна закрычала:

- О, дзякую, дзякую! Якi вы добры.

Я спытаўся:

- Цi памятаеце вы, што адбылося ў вас учора?

- Памятаю.

- Памятаеце, як доктар Паран вас усыпiў?

- Памятаю.

- Дык вось, ён загадаў, каб вы прыйшлi сёння ранiцай пазычыць у мяне пяць тысяч франкаў, i ў гэты момант вы дзейнiчаеце пад гiпнозам.

Яна трошкi падумала i адказала:

- Але гэтыя грошы патрэбныя майму мужу.

Цэлую гадзiну я спрабаваў яе пераканаць, але не здолеў.

Калi яна пайшла, я пабег да доктара. Ён выйшаў да мяне i выслухаў з усмешкай. Пасля спытаўся:

- Цяпер вы верыце?

- Напэўна, веру.