Дзики сабака дзинга, альбо аповесць пра першае каханне (на белорусском языке)   ::   Фраерман Рувим

Але хто, акрамя мацi, радаваўся iх росту i сiле? Бо нават пасеяўшы гарох пры дарозе, чалавек прыходзiць наведаць яго i радуецца шторанiцы, заўважыўшы ўсходы.

Таня горка заплакала.

А паплакаўшы, адчула заспакоеную радасць, якая прыйшла да яе, як прыходзяць голад i смага.

Гэта ж прыязджае яе бацька!

Таня ўскочыла на ложак, паскiдвала падушкi на падлогу. Потым легла нiцма i доўга ляжала так, плачучы i смеючыся пацiху, пакуль не ўспомнiла, што зусiм не любiць бацьку. Дзе ж дзелася яе гордасць? Цi не той хлопчык Коля забраў у яе бацькаву любоў?

- А ўсё ж я ненавiджу iх, - сказала яна.

I старая крыўда то авалодвала яе сэрцам, то зноў праходзiла.

Таня ўскочыла на каленi i з сiлай грукнула кулаком па раме.

Акно расчынiлася ад яе ўдару, i Таня зноў убачыла Фiльку - трэцi раз на дзень.

Вiдаць, у сэрцы яго не было нi туману, нi крыўды, якую адчувала Таня.

Ён сядзеў на прызбе пад акном i трымаў на каленях атлас.

- Няма такой краiны Марасейкi, - сказаў ён. - Ёсць далёкая краiна Марока, ёсць востраў Маёрка. А Марасейка - гэта не востраў, не паўвостраў, не мацярык. Навошта ты падманваеш мяне?

Таня глядзела на Фiльку i не бачыла яго, нiбыта глядзела праз яго на пясок.

- Маўчы, маўчы, Фiлька, - прамовiла яна. - Усё адно не люблю.

- Хiба я цябе чым пакрыўдзiў? - спытаў Фiлька.

Ён апусцiў рукi, як толькi заўважыў на Танiных вейках слёзы. Яго душу агарнула слабасць. Але зманiць Фiлька мог лёгка, як i сказаць праўду, i ён ляпнуў далоняй па атласе, усклiкнуўшы:

- Ёсць такая краiна Марасейка! Ёсць! Гэта дрэнны атлас. Я цяпер успомнiў, як настаўнiк расказваў нам пра яе.

Таня толькi цяпер пачула Фiльку. I яго прастадушная мана вярнула ёй спакой.

"Вось хто будзе сапраўдным маiм сябрам, - вырашыла яна. - Нi на каго яго не прамяняю. Цi ж не дзелiцца ён са мной усiм, што ў яго ёсць, нават самай дробяззю?"

- Фiлька, - сказала яна, - я не пра цябе гаварыла. Я ўспомнiла зусiм iншага хлопчыка, якога завуць Коля. Не крыўдуй на мяне.

А Фiлька даўно забыў крыўду, як толькi з вуснаў яе зляцела першае ласкавае слова.

- Калi пра другога, - сказаў ён, - ты можаш яго i не любiць. Мне ўсё роўна. Але скажы, за што ты яго не любiш?

Таня адказала не адразу i, памаўчаўшы крыху, запытала:

- Як ты думаеш, Фiлька, чалавек павiнен быць гордым цi не?

- Павiнен, - адказаў Фiлька цвёрда. - Але калi ганарышся не ты, а Коля гэта iншая справа. Тады ўспомнi пра мяне, калi табе будзе трэба моцная рука, альбо аркан, якiм ловяць аленяў, альбо кiй - я навучыўся добра валодаць iм, палюючы ў тайзе за дзiкушамi.

- Але ж ты зусiм не ведаеш таго хлопчыка, за што ты збiраешся яго набiць?

- Я ведаю цябе, - запярэчыў Фiлька.

I думка плацiць за крыўду не слязьмi, а помстай здалася ёй у нейкi момант зусiм яснай, без усялякай цьмянасцi, якую насiла яна ў сабе. Яна i сама ўмела выдатна збiваць з дрэў дзiкуш, трапна шпурляючы ў гэтых спакойных птушак каменнем i сучкамi.

Але праз хвiлiну ёй падумалася: "Здаецца, я раблюся злою".

А Фiлька раптам адышоўся ад акна ўлева, сумеўшыся, паглядзеў паверх Танiных плячэй i, прыцiснуўшы свой атлас локцем, нечакана кiнуўся бегчы з двара.

За Танiнымi плячыма блiзка стаяла мацi. Яна ўвайшла нячутна. У дажджавым плашчы, у белым доктарскiм халаце, яна здалася Танi зусiм iнакшай, чым месяц назад. Так прадмет, паднесены блiзка да вачэй, трацiць раптам сваю знаёмую форму. I Таня, не паспеўшы апамятацца, секунду, дзве глядзела не маргнуўшы на мацi. Яна ўбачыла ледзь прыкметныя маршчынкi, якiя разбеглiся ад куточкаў носа, i худыя ногi ў туфлях, занадта свабодных для яе - мацi нiколi не ўмела глядзець за сабой, - i худыя, слабыя рукi, што так добра лячылi хворых. Толькi позiрк яе застаўся нязменным. Такi заўжды ён быў у памяцi Танi. Мацi глядзела на яе вялiкiмi шэрымi вачыма. I ў гэтых вачах, як дробка солi ў моры, iмгненна растала Танiна крыўда. Яна пацалавала мацi асцярожна, стараючыся не крануцца вачэй, нiбы баялася лiшнiм рухам патушыць iх погляд.

- Мама! - сказала Таня.

Мацi абняла яе.