Макаркавых Волька (на белорусском языке)   ::   Черный Кузьма

Гэта былi ўсялякiя старыя рахункi i пратаколы, было некалькi пiсьмаў. Волька шукала, адкуль бы адарваць кавалак няспiсанай паперы. Нарэшце асобна яна ўбачыла некалькi паперын, перавязаных нiткай, i разгарнула iх. Глянуўшы ў iх, яна жахнулася, яна чытала чарнавiкi Дзядзюлевых заяваў на яе. "Вось чаму я гэтулькi пакутавала, цярпела ганьбу i не меншы здзек!" Дрыжачай рукой яна адарвала ад аднаго чарнавiка палоску паперы i пачала пiсаць рэцэпт. Увайшла Дзядзюлева жонка i ўбачыла, што Волька ставiць Дзядзюлю банькi.

Назаўтра Дзядзюлю стала лепш. А яшчэ цераз дзень ён ужо зусiм бадзёра глядзеў са сваёй пасцелi на акно. Неба было зноў яснае, заходзiла сонца, i ў яго праменнях стаялi дрэвы за акном. Насупроць аконнай шыбы, на тонкай галiнцы вiсела яшчэ некалькi апошнiх лiсткоў. Дзядзюля глядзеў на iх, але не заўважаў iх. Як цвiк з-пад малатка, яго мазгi прабiвала думка, што на яго накладзена пячаць ганьбы: у цяжкую для яго хвiлiну Волька прыйшла ратаваць яго. Нягледзячы на ўсе яго заявы, яна стала доктарам. Так, як нiколi, яна цяпер сталая, разумная, упэўненая ў сабе.

- Чартоўка паршывая! - замармытаў Дзядзюля. - Доктар называецца. Паставiла банькi, напiсала рэцэпт i ўсё. Нi разу не прыйшла паглядзець, толькi два разы нейкую бабу прысылала запытацца, як мне. Толькi назва, што дактары, а сваiх абавязкаў не разумеюць. А можа не хочуць разумець!

У той жа самы вечар, падцягнуўшы да падушкi табурэт з лямпаю, Сафрон Дзядзюля пiсаў карандашом на лiсце паперы, вырваным з вучнёўскага сшытка. "Заява... Гэтая гора-ўрач дэталёва нават не азнаёмiлася з хваробай. Ёй, безумоўна, трэба было дастаткова ўвайсцi ў лячэнне, а яна абмежавалася толькi тым, што паставiла банькi i напiсала рэцэпт. I нi разу не зайшла праверыць змагаючагася з захворваннем арганiзма... I яшчэ трэба дадаць, што гэтая асоба рэлiгiйная, што не можа быць у адпаведнасцi са званнем савецкага ўрача, як то: гэтая асоба, нягледзячы, што ў свой час выключалася з рабфака як дачка кулака i спекулянта цялятамi, павiнна была iзулеч для сябе ўрокi, якiх не iзулекла, паколькi гаварыла чалавеку, у якога спынiлася, што ёй прыемна было пабываць на могiльнiку каля трухлявай царкоўнай сцяны. Гэта яна матывавала тым, што на яе ўсплывалi ўспамiны маленства, калi яна каля гэтай сцяны гуляла ў малыя гады з дзецьмi. Але тут падаплёка ўпаўне ачавiдна..."

Дзядзюля раптам задумаўся: куды ж паслаць гэтую заяву? Невядома, адкуль яна сюды прыехала?

Зусiм паправiўшыся, Дзядзюля iшоў на працу. Зазiрнуўшы на могiльнiк, ён убачыў дзве акуратна абкладзеныя дзярном магiлы Вольчыных бацькоў. Магiлы былi абгароджаны новымi балясамi. "Недзе ж такi дастала цвiкоў", - падумаў Дзядзюля. Удзень зайшоў у кааперацыю былы сусед Вольчыных бацькоў.

- Паехала? - запытаў Дзядзюля.

- Паехала, - адказаў чалавек. - Але ненадоўга. Ёй тут вельмi спадабалася, а ў раёне якраз не хапае аднаго доктара. Казала, што будзе прасiць, каб яе сюды назначылi.

"Вось цяпер i вядома, куды пасылаць заяву, - падумаў Дзядзюля. Раённым органам".

У тыя самыя днi Волька пiсала сваёй сяброўцы:

"...Тысячы момантаў з майго маленства паўсталi перада мной як жывыя. Я пазнавала дрэвы, каменнi, узгоркi... Я прывяла да парадку магiлы бацькоў i доўга хадзiла па родных дарогах. Тут усё так блiзка i знаёма майму сэрцу. Я шаную тое, што было ў маёй душы з маленства i люблю сучаснае. Тут мне будзе весела i радасна працаваць. Сярод тых людзей, якiх я ведала заўсёды, i тым цiкавей мне цяпер бачыць iх у сапраўдным чалавечым жыццi...

Не абышлося i без непрыемных успамiнаў. Я дазналася, праз каго я тады гэтулькi перацярпела знявагi i крыўды. Але гэты прыкры эпiзод увесь у мiнулым: не перашкодзiў жа ён мне скончыць iнстытут. Я гэтага чалавека лячыла. Як мне было агiдна дакранацца да яго рукамi. Я хацела толькi аднаго: каб ён хутчэй паправiўся i каб больш не лячыць мне яго.