Уяыны мастак (на белорусском языке)   ::   Пармелен Элен

---------------------------------------------

Пармелен Элен

Уяўны мастак (на белорусском языке)



Элен Пармелен

Уяўны мастак

Пераклад: А.Мароз

Iх сямёра. Не лiчачы двух камерсантаў, адзiн з якiх гандлюе тканiнамi, а другi - вядомы ў Парыжы антыквар. Гучныя iмёны людзей, што сабралiся тут, выбухнулi б магутным скандалам, якi нарабiў бы нямала шкоды, калi б справа стала шырокавядомай.

Агульным у iх было тое, што яны рабiлi грошы, умелi iх рабiць. Бiзнес на жывапiсе быў iхнiм хобi. Мэтай iх хаўрусу было стаць незалежнымi ад цягу часу, несправядлiвасцi выпадку, усемагутнасцi рэкламы. Замянiць усё гэта, самiм стварыўшы мастака, якi б высока цанiўся i масу карцiн якога яны ўжо скупiлi за бясцэнак. Зразумела, гэты мастак павiнен быць чагосьцi варты, каб яго мазня магла часам выклiкаць ухвалу некаторых знаўцаў сучаснага мастацтва.

Сем калекцыянераў-банкiраў вагалiся памiж двума мастакамi, па дзесяць дванаццаць карцiн якiх яны купiлi за бясцэнак.

- Я цалкам аддаю перавагу Дуаену, - сказаў адзiн, - перш за ўсё таму, што ў яго вельмi французскае прозвiшча! А гэта немалаважна. I яшчэ таму, што ў iм ёсць нешта вельмi спецыфiчнае i на гэтым можна згуляць. Мажары робiць збольшага тое, што ўсе. Чаму ў такiм разе ён, а не хто-небудзь iншы? А Дуаен працуе нестандартна, узяць хоць бы яго манеру размалёўваць краi карцiн.

- Да таго ж, - сказаў самы малодшы, - усе вы маеце Дуаена куды больш, чым Мажары, я, дарэчы, таксама.

- Я таксама за Дуаена, - сказаў самы старэйшы з калекцыянераў. - Паверце мне, у яго ў гэтай гульнi ёсць такiя козыры, якiх у Мажары няма. З Мажары трэба пачынаць зусiм з нуля, трэба ўсё зрабiць. Сёння гэта нам не па зубах. Няхай даспявае. Вакол яго пачынае збiрацца невялiкi гурт маладых крытыкаў. Гэта добра. Але ён яшчэ надта зялёны. Дуаен мае ўплывовых сяброў.

- У тым лiку сур'ёзных пiсьменнiкаў. I не абы-якiх. Яго дружба з Жужам i Партэнам, яго "сяброўскi дзень" раз на тыдзень - усё гэта вельмi добра. Мажары куды менш прыкметная фiгура. На карысць Дуаена i тое, што ён мае падтрымку афiцыйнай асобы. Вы ведаеце, яны ваявалi разам з Правiданам i цяпер запанiбрата.

- Усе згодныя?

Яны адразу ўзялiся за працу, i праз дзве гадзiны справе Дуаена быў дадзены ход.

Тым часам Дуаен рыхтаваў свой штотыднёвы вечар. Гэтым разам збiралiся з нагоды мяса па-гiшпанску, гэта значыць не надта тлустага, з цёртым сырам. Як казаў Дуаен, для тых, у каго слабая пячонка, гэта, напэўна, немiнучая пагiбель. Тым горш iм, будуць есцi моркву.

Эла накрывала на стол. Жуж не прыйдзе, ён ненавiдзiць людзей. Партэн таксама, ён не выносiць Муаўра. Муаўр прэтэндуе на тое, што яго продкам быў славуты Абраам дэ Муаўр, аўтар неверагоднай формулы для ўяўных лiкаў. I, несумненна, з гэтай прычыны публiкуе лiчбавыя паэмы, як ён iх называе. Гэта ёлуп. Але яго выдаюць. Ён рыхтуе прадмову да выстаўкi Дуаена, якая мае адбыцца ў адной галерэi з досыць строгiмi правiламi. Яе гаспадар перакананы, што яна з'яўляецца чымсьцi накшталт Амбруаз Валяр для мастацкай элiты. Бо цяпер няма мастакоў генiяльных, ёсць толькi элiтарныя. Нюанс. Таму, са згоды Дуаена, ён заказаў прадмову Муаўру, паэту невядомаму, якога цанiла вельмi невялiкая элiта. У Муаўра ёсць яшчэ два месяцы, каб яе напiсаць. Ён гаворыць, што працуе дзень i ноч.

Усе яны жывуць у асаблiвым свеце сучаснага мастацтва, у тым лiку i Эла, якая навучылася па-свойму глядзець на палотны i знаходзiць за тым, што намалявана, розныя рэчы, якiх яна раней не бачыла.

Усе шчырыя, да вар'яцтва, да хлуснi. Жуж слепа верыць, што Дуаен нiчым не саступае Мiкеланджэла, але выяўляе сваю велiч сучаснымi сродкамi. Партэн гатовы даць адсекчы сабе галаву, каб давесцi, што Дуаен - гэта дзеяч Адраджэння 1960-х.